به خانواده خود فرمان نماز بده و بر این کار پشتکار داشته باش
و در این راه صابر باش.(طه/132 )
هیچ تاکنون درموردسجده اینگونه اندیشیده ایم:
ازخاکیم وبه خاک برمی گردیم
فاصله دوسجده خیلی کوتاه است،
به اندازه گفتن الله اکبر................شاید«استغفرالله ربی واتوب الیه».........
زندگی ماازتولدتامرگ به اندازه همین فاصله کوتاه است
پس بیاییدکوتاه ولی مفیدزندگی کنیم
«الله اکبر.............استغفرالله ربی واتوب الیه»
سجدهی شکر، زمان و مکان خاصّی ندارد، ولی با توجّه به این حدیث، بهترین زمان برای این کار بعد از نمازهای واجب و نوافل است .
سجده کمال انسان و نهایت خضوع در برابر خداوند متعال است، در این هنگام است که انسان خود را نمیبیند و تمام عظمت و بزرگی را از ن خداوند میداند؛ لذا این حالت، بهترین حالت برای بنده است، خصوصاً هنگامی که توأم با ذکر و شکرگزاری لفظی و قلبی باشد.
ثواب دعا و تسبیح بعد از نمازهای واجب، از ثواب دعا و تسبیح پس از نمازهای نافله خیلی بیشتر است، همان گونه که فضیلت فرایض از نوافل بیشتر است.
حضرت (علیه السلام) با بیان این که سجده، دعا و تسبیح است، میفهماند که خود سجده هم یک نوع تسبیح و دعااست و همان گونه که ذکرِ پس از نماز، مطلوب است، سجده کردن هم کاری مستحب است؛ زیرا غایت و هدف از دعا و تسبیح، خضوع و خشوع و تذلّل برای خداوند متعال است، و شکّی نیست که این غایت، در سجده، به نحو اتمّ و اکمل است.
«اِنَّ الَّذِین یَتْلُونَ کِتَابَ اللَّهِ وَ اَقَامُوا الصَّلَوةَ وَ أنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرّا وَ عَلاَنِتَهً یَرجُونَ تِجَارَةً لَّنْ تَبُورَ»
کسانى که کتاب الهى را تلاوت مىکنند و نماز را بر پا مىدارند و از آنچه به آنها روزى دادهایم، پنهان و آشکار انفاق مىکنند، تجارت پر سودى را امید دارند که نابودى و کساد در آن نیست.
تلاوت به معنى قرائت و سرسرى خواندن خالى از تفکر و اندیشه نیست، بلکه باید
«اِنَّمَا تُنْذِرُ الَّذیِنَ یَخْشَونَ رَبَّهُمْ بِاْلغَیْبِ وَ اَقَامُوا الصَّلوةَ وَ مَنْ تَزَکَّى فَاِنَّماُ یَتَزَکَّى لِنَفْسِهِ وَ اِلَى اللَّهِ اُلمَصِیرُ(1)» تو فقط کسانى را انذار مىکنى که از پروردگار خود در پنهانى مىترسند و نماز را بر پا مىدارند و هر کس تقوى و پاکى پیشه کند، نتیجه آن به خودش باز مىگردد و بازگشت همگان به سوى خداست.
انذارهاى پیامبر، تنها در دلهاى آماده اثر مىگذارد. تا در دل خوف خدا نباشد و در نهان و آشکار احساس مراقبت یک نیروى معنوى بر خود نکند و با انجام نماز که قلب را زنده مىکند و به یاد خدا وا مىدارد به این احساس درونى مدد نرساند، انذارهاى انبیاء و اولیاء خدا بىاثر خواهد بود.
مستحب است مسافر بعد از هر نمازی که شکسته می خواند سی مرتبه بگوید:
"سبحان الله و الحمدلله و لا اله الا الله و الله اکبر"
و در تعقیب نماز ظهر و عصر و عشاء بیشتر سفارش شده است .
بلکه بهتر است در تعقیب این سه نماز شصت مرتبه بگوید.
رسول خدا (ص):
در پاسخ ابن مسعود که از دوست داشتنی ترین کاها نزد خداوند پرسید :فرمود نماز در وقتنش .
جواب: بلی ـ نیت برای وضو لازم و واجب است، ولی مگر میتوان عملی را بدون نیت انجام داد. همین مقدار که شما تصمیم میگیرید که وضو بگیرید که با طهارت باشید، نیت است و ذکر نیت به زبان لازم نیست. .(ر.ک تحریر الوسیله امام خمینی(ره), ج 1, ص28 و29, م180)
جواب: اگر جوهر خودکار جرم داشته باشد که مانع رسیدن آب وضو به پوست شود، برای وضو اشکال ایجاد میکند و نیز قیر و امثال آن برای وضو باید برطرف شود ـ بلی، اگر در آخر وقت باشد که فرصت برای پاک کردن ندارد به همان حال وضو بگیرد و احتیاطاً تیمم هم بنماید.
(ر.ک استفتائات جدید امام خمینی(ره) ج1, س41)
نماز روح نظم و انضباط در انسان را تقویت می کند.
چون نماز باید در اوقات معیّنی از روز و شب انجام بگیرد که تقدم و تأخر آن موجب بطلان می شود, واضح است مقید بودن به رعایت وقت , انسان و جامعه را منظم می کند که همه وقت شناس باشند و کار امروز را به فردا نیندازند ومردم را معطل و سرگردان نکنند.