وقت نماز صبح
نـزدیـک اذان صـبـح از طـرف مـشـرق ، سـفـیـده اى روبـه بالا حرکت مى کند، که آن رافجر اوّل گـویـنـد، مـوقـعـى کـه آن سـفـیـده پـهـن شـد، فـجـر دوّم و اوّل وقـت نـمـاز صـبـح اسـت و آخـر وقـت نـمـاز صـبـح مـوقـعـى اسـت کـه آفـتاب بیرون مى آید.(83)
طـلوع فـجـرى کـه در روزه گـرفـتـن مـطـرح اسـت . فـجـر دوّم ، یـعـنـى اوّل وقت نماز صبح است که براى روزه گرفتن تا این وقت مى تواند بخورد و بیاشامد.
کـسـى کـه در مـاه رمضان جنب است ، چون باید هنگام طلوع فجر دوّم پاک باشد، بنابراین بـایـد تـا آن هـنـگـام غـسـل کـنـد واگـر نـمـى تـوانـد غـسـل کـنـد بـایـد تـیـمـم بدل از غسل به جا آورد.
یـک روز طـلوع فـجـر را تشخیص داد، براى همیشه نمى تواند بنا را بر آن وقت بگذارد، بـه عـنـوان مـثـال اگـر در اوّل اسفندماه طلوع فجر ساعت 20/5 دقیقه بود، نمى تواند تا پـایـان خـرداد نیز همین ساعت را، ساعت طلوع فجر بداند، بلکه طلوع فجر با توجه به فصول و ماهها تغییر مى کند.
اگـر شـک کـند فجر طلوع کرده است یا نه ، نمى تواند نماز بخواند، بلکه براى نماز خواندن باید یقین پیدا کند وقت داخل شده است .
اگر در ماه رمضان شک کند فجر طلوع کرده است یا نه ، مى تواند بخورد و بیاشامد، تا یقین پیدا کند که فجر، طلوع کرده است .
تشخیص ظهر شرعى
یزى مانند آن را، راست در زمین هموار فرو برند، صبح که خورشید بیرون مى آید، سایه آن بـه طرف مغرب مى افتد و هر چه آفتاب بالا مى آید این سایه کم مى شود. بنابراین وقتى سایه به آخرین درجه کمى رسید و دو مرتبه رو به زیاد شدن گذاشت ، معلوم مى شود ظهر شرعى است .(84)
اگر در شهرى سایه چوب (شاخص) به کلى از بین برود، بعد از آن که سایه از طرف دیگر آغاز شد، ظهر شرعى است .
وقت نماز ظهر و عصر
1ـ وقـت مـخـصـوص : وقـت مـخـصـوص نـمـاز ظـهـر، از اوّل ظهر است تا وقتى که از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد، وقت مخصوص نماز عصر موقعى است که به اندازه خواندن نماز عصر، وقت به مغرب مانده باشد.
2ـ وقـت مشترک نماز ظهر و عصر: بین وقت مخصوص نماز ظهر و وقت مخصوص نماز عصر، وقت مشترک نماز ظهر و نماز عصر است .(85) تشخیص وقت مغرب
مـغـرب ، مـوقـعـى است که سرخى طرف مشرق ، که بعد از غروب آفتاب پیدا مى شود، از بین برود.(86)
آفـتـاب ، غیر از مغرب است ، بنابراین ممکن است در کشورهاى غیر اسلامى غروب آفتاب از طریق رسانه هاى گروهى اعلام شود، نه مغرب . باتوجه به اینکه براى روزه گرفتن بـایـد از طـلوع فـجـر تـا مـغـرب از کـارهـایـى کـه روزه را باطل مى کند، خود دارى کرد. بنابراین باید مغرب را تشخیص داد.
درمـاه رمـضـان اگـر شـک کـند مغرب شده است یا نه ، نباید افطار کند، تا اینکه یقین به مغرب شدن پیدا کند.
درمـاه رمـضـان کوتاه بودن یا بلند بودن روز تاءثیر ندارد، بلکه باید از طلوع فجر تا مغرب روزه داشته باشد، چه این مدت ده ساعت باشد یا هیجده ساعت .
اگر یک روز مغرب را تشخیص داد، براى مدت زیاد نمى تواند آن وقت را ملاک مغرب قرار دهـد، بـلکـه بـا تـوجـه بـه فـصـول ومـاهـهـا، وقـت مـغـرب قابل تغییر است .
وقت نماز مغرب و عشا
1ـ وقـت مـخـصـوص : وقـت مـخـصـوص نـمـاز مـغـرب ، از اول مـغـرب اسـت ، تـا وقـتـى کـه از مغرب به اندازه خواندن سه رکعت نماز بگذرد و وقت مخصوص نماز عشا، موقعى است که به اندازه خواندن نماز عشابه نصف شب مانده است .
2ـ وقـت مـشـترک : بین وقت مخصوص نماز مغرب و وقت مخصوص نماز عشا، وقت مشترک نماز مغرب و عشاست .(87)
در صـورتـى کـه انـسـان یـقـیـن پیدا کند اذان و یا وقت شرعى که از رادیو اعلام مى شود مطابق وقت واقعى است ، مى تواند به آن اعتماد کند.
در کشورهاى دیگر نمى توان به اذان یا وقت شرعى که از صداى جمهورى اسلامى پخش مـى شـود، اعتماد کرد. مگرآنکه ثابت شود شهرى که در آن زندگى مى کند با شهرى که صداى جمهورى اسلامى از آن پخش مى شود، هم افق هستند.
چـنـانـچـه رسـانـه هـاى جمعى آن کشورها اوقات شرعى را اعلام کنند و موجب یقین گردد مى شود به آن اعتماد کرد.
احکام مسافران خارج از کشور
منبع : islamicdoc